Laten we bij het begin beginnen. In eerste instantie gold de Travel Rule alleen voor financiële instellingen. AMLD4 werd aangenomen om ervoor te zorgen dat de eisen van de Financial Action Task Force (FATF) voor aanbieders van geldovermakingsdiensten, en met name de verplichting voor betaaldienstaanbieders om overmakingen van geld te begeleiden met informatie over de betaler en de ontvanger, uniform werden toegepast in de hele EU. De recente wijzigingen die in juni 2019 zijn doorgevoerd in de FATF-standaarden met betrekking tot nieuwe technologieën, hebben nieuwe en soortgelijke verplichtingen opgelegd aan crypto-activadienstverleners, ook wel bekend als CASPs, om de traceerbaarheid van overdrachten van crypto-activa te vergemakkelijken.
De Travel Rule is opgesteld met als doel het voorkomen, opsporen en onderzoeken van witwassen en financiering van terrorisme. De Travel Rule is van toepassing op overmakingen van geld, in elke valuta, die worden verzonden of ontvangen door een betaaldienstaanbieder, of een tussenpersoon betaaldienstaanbieder gevestigd in de EU. Het is ook van toepassing op overdrachten van crypto-activa, inclusief overdrachten van crypto-activa uitgevoerd via crypto-ATM’s, waar de CASP, of de tussenpersoon CASP, van zowel de afzender als de ontvanger zijn hoofdkantoor heeft in de EU.
Omdat de Travel Rule nieuw is in de cryptosector, zullen we ons richten op de vereisten en implicaties voor CASPs en financiële instellingen die betrokken zijn bij overdrachten van crypto-activa. De Travel Rule vereist dat CASPs overmakingen van crypto-activa begeleiden met informatie over de afzenders en ontvangers van die overdrachten. CASPs zijn ook verplicht om die informatie te verkrijgen, te bewaren en te delen met hun tegenpartij aan de andere kant van de overdracht van crypto-activa en deze op verzoek beschikbaar te stellen aan bevoegde autoriteiten. De CASP moet ook due diligence uitvoeren van zijn tegenpartij. Omdat de persoonlijke gegevens van de transactiepartijen ‘meereizen’ met hun overdrachten, werd de regelgeving ook wel de “Travel Rule” genoemd. Voorbeelden van informatie die met de tegenpartij moet worden gedeeld, zijn de naam van de afzender of ontvanger, blockchain-adres, adres, land en persoonlijk documentnummer.
Interessant om te vermelden is dat de FATF aanbeveelt dat landen een de minimis drempel van 1.000 USD/EUR hanteren voor overdrachten van crypto-activa, waarbij in gedachten moet worden gehouden dat er minder eisen zouden zijn voor overdrachten van crypto-activa onder de drempel in vergelijking met die boven de drempel. De Verordening betreffende de overmaking van gelden is echter van toepassing op alle transacties ongeacht het bedrag. Er is slechts één uitzondering: een CASP is alleen verplicht de informatie over de gebruiker van een zelf-gehost adres te verifiëren in het geval van een overdracht van een bedrag boven de EUR 1.000 dat namens een cliënt van een CASP naar of vanaf een zelf-gehost adres wordt verzonden of ontvangen.
Natuurlijk heeft elke nieuwe regelgeving zijn eigen uitdagingen en implicaties voor de markt waarop deze van toepassing zal zijn. We willen er graag een paar noemen:
- Gebrek aan technische middelen en extra kosten voor CASPs: naleving van de Travel Rule vereist implementaties en aanpassingen van de systemen die al in gebruik zijn, wat waarschijnlijk kosten met zich mee zal brengen voor de bedrijfsvoering.
- Gebrek aan interoperabiliteit: CASPs maken gebruik van verschillende protocollen en oplossingen die niet altijd in staat zijn om met elkaar te communiceren en gegevens uit te wisselen, wat communicatie en gegevensuitwisseling compliceert.
- Niet-uniformiteit tussen rechtsgebieden: landen nemen de Travel Rule aan op basis van hun eigen regelgeving, die kan afwijken van de FATF-standaarden. In het bijzonder kunnen rechtsgebieden verschillende de minimis drempels hebben zoals eerder genoemd, variërende gegevens van afzenders en ontvangers die moeten worden verzameld en overgedragen, enz.
- Een ander branchezorgpunt is het zogenaamde ‘Sunrise-probleem’. De vereisten van de Travel Rule worden met verschillende snelheden gehandhaafd in verschillende rechtsgebieden. Dit betekent dat een CASP Travel Rule-verplicht kan zijn terwijl zijn grensoverschrijdende tegenpartij dat niet is.
De EU Travel Rule zal van toepassing zijn vanaf 30 december 2024. In de tussentijd zal de cryptomarkt hard werken aan de implementatie van de Travel Rule binnen zijn bedrijfsvoering.
Iets om naar uit te kijken is dat tegen 1 juli 2026 de Commissie van de EU een rapport zal uitbrengen waarin de risico’s worden beoordeeld die worden veroorzaakt door overdrachten naar of van zelf-gehoste adressen of entiteiten die niet zijn gevestigd in de EU, evenals de behoefte aan specifieke maatregelen om die risico’s te beperken, en indien nodig, voorstellen zal doen voor wijzigingen in de Verordening betreffende de overmaking van gelden.